Çağrının Amacı:
Eti Maden Bigadiç İşletme Müdürlüğü sahasında oldukça fazla miktarda doğal zeolit rezervi bulunmaktadır. Bor madencilik faaliyetlerinin sürdürülebilmesi için zeolit tabakasının rezerv üzerinden ayrılması gerekmektedir. Çok çok düşük miktarda bor içeren bu zeolitler, aynı zamanda yeni kullanım alanlarının bulunmasına ihtiyaç duymaktadır. Zeolit düzgün gözenek boyutu ve geniş yüzey alanı dolayısıyla iyon değiştirici, moleküler elek, gaz adsorbeti ve katalizör olarak geniş uygulamaya sahip yararlı bir malzemedir. Deterjan sektöründe ise özellikle zeolitin iyon değiştirici özelliğinden yararlanılmaktadır. Deterjanlarda kullanılan sodyum tripolifosfatın (STPP) sulara karışması sonucunda çevreye zarar vermesi ve sularda ötrefikasyon neden olması söz konusudur. Bu sebeple birçok ülkede deterjan üretiminde STTP yerine sentetik zeolit tercih edilmektedir. Sentetik zeolitlerden 4A ağırlıklı olarak deterjan sektöründe deterjan destekleyici (builder) ve su yumuşatıcı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, sentetik zeolit 4A deterjan sektörü haricinde metanol ve etanol gibi oldukça polar bileşiklerin susuzlaştırılmasında, polüretan plastiklerden nem giderme ve doğal gaz kurutma gibi farklı uygulamalarda da kullanılabilmektedir. Bu kapsamda, doğal zeolitin sentetik zeolite 4A dönüştürülmesi ile Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün madencilik faaliyetlerinde oluşan dekapaja bir çözüm bulunabilecek ve ürün portföyüne yeni bir ürün katılmış olacak ve aynı zamanda ülke ekonomisine katkı sağlayacaktır. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü bünyesinde mevcut olan geniş ölçekli doğal zeolit rezervlerimizin katma değeri yüksek sentetik zeolit 4A’ya dönüştürülmesi istenmektedir. Literatür çalışmalarında, genellikle uçucu külden ve kaolinden sentetik zeolit üretimi konusunda çok sayıda çalışma mevcuttur. Bu çalışmada, literatürde yapılan çalışmalardan farklı olarak çıkış kaynağının Bigadiç doğal zeoliti olması dolayısıyla mevcut kaynağımızın katma değeri yüksek bir ürüne dönüştürülerek değerlendirilmesi temel amacımızdır.
Çağrının Kapsamı:
Doğal zeolit olarak tanımlanan Bigadiç İşletme Müdürlüğü sahasında bulunan zeolitin ticari değeri olan 4A zeolit yapısına dönüştürülmesi kapsamında:
- Doğal zeolitten Na2O.2SiO2. Al2O3.4.5H2O formulasyonunda sentetik zeolit 4A elde edilecektir.
- Sentezlenen ürünün kalsiyum tutma kapasitesinin piyasada mevcut sentetik zeolit 4A ile uyumlu olacaktır.
- Projenin fayda sağlaması için zeolit 4A’nın laboratuvar ortamında yapılan çalışmalarının başarılı ve endüstriyel uygulamaya yönelik yapılabilir olması beklenmektedir.
Bu kapsam doğrultusunda yol gösterici olması amacıyla aşağıda Bigadiç Doğal zeoliti ve hedef çıktı sentetik zeolit 4A’ya ait özellikler yer almaktadır.
Numune özellikleri:
|
SiO2 % |
Al2O3 % |
Na2O % |
Fe2O3 % |
CaO % |
MgO % |
K2O % |
K.K % |
|
|
Sentetik Zeolit 4A |
44,68 |
34,91 |
20,12 |
0,02 |
0,03 |
0,18 |
0,05 |
21,23 |
|
Bigadiç Doğal Zeolit |
64,36 |
10,89 |
0,18 |
1,44 |
3,58 |
1,34 |
4,33 |
- |
Ca+2 tutma kapasiteleri:
|
Ca+2 Tutma (mg Ca+2/g zeolit) |
|
|
Sentetik Zeolit 4A – ÇİN (ticari ürün) |
183 |
|
Doğal Zeolit-TÜRKİYE |
- |
Destek:
Proje önerileri, BOREN Mevzuatı uyarınca, aşağıda yer alan hususlar çerçevesinde değerlendirilerek desteklenecektir.
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Bigadiç İşletme Müdürlüğü’nün sahasında bulunan ve mevcut durumda kullanım imkânı bulunmayan büyük miktarlardaki doğal zeolit kaynağının yapılacak Ar-Ge çalışmaları ile ticari değeri olan 4A zeolit ürününe dönüştürülerek Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ürün potföyüne yeni bir ürün kazandırmanın yanı sıra ülke ekonomisine de katkı sağlanacaktır.
- Çağrıya, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve özel kuruluşlar bünyesinde yürütülmek üzere; anılan kuruluş çalışanları veya projenin anılan kuruluşlarda yürütülebileceğine dair taahhüt almış olmak kaydıyla diğer gerçek kişiler başvurabilecektir.
- Kabul edilen projelerin onaylanan bütçesinin tamamı desteklenecektir.
BOREN Mevzuatı çerçevesinde "Proje Personel Gideri Cetveli" ne göre destek verilebilecektir.
Başvuru, BOREN Proje Başvuru Formu kullanılarak 06.11.2017 tarihine kadar elden veya posta yoluyla yazılı (4 nüsha) ve elektronik ortamda (CD) BOREN’e yapılacaktır. Başvuru tarihlerinin son günü Saat:17:30 itibarıyla elden veya posta yoluyla BOREN’e ulaşmamış başvurular dikkate alınmayacaktır. İnceleme ve değerlendirme sonuçları BOREN internet sitesinde ilan edilecektir.