Kronoloji

Borun, dünyada ve ülkemizdeki tarihi kilometre taşları şöyledir:

ESKİ DÖNEM

4.000 yıl önce Babillerin bazı bor tuzlarını Uzakdoğudan getirerek değerli eşyaların ergitilmesinde kullandıkları, Mısır’ da mumyalama işlemleri sırasında natron olarak adlandırılan ve borat mineralleri içeren bir maddenin uygulandığı Çin ve Roma İmparatorluklarının bor camlarını kullandıkları bilinmektedir. Romalıların boru arena temizliğinde de kullanmışlardır. Çinliler ve Tibetlilerin çeşitli alanlarda bor malzemeleri kullandıkları da bilinmektedir.

875 Arapların ilk kez bor tuzlarından ilaç yaptıkları ve burak olarak adlandırdıkları maddenin bugün boraks olarak bilinen mineral olduğu kabul edilmektedir.
13. yy’da Marco Polo tarafından Moğolistan’ dan İtalya’ ya boraks getirilmesiyle modern bor endüstrisinin başlaması.

İLK DÖNEM

1556 Georgius Agricola tarafından yayınlanan “De Re Metallica” başlıklı eserde boraks mineralinin metal oksitlerin çözülmesinde (flux) kullanıldığı bilgisine yer verilmesi.
1702 Borik Asitin ilk kez İtalya'da laboratuvar ölçeğinde üretimi.
1771 İtalya’ nın Tuscani bölgesindeki sıcak su kaynaklarında Sassolit bulunması.
1830 İtalya'da ilk borik asit üretimi.
1852 Şili'de ilk ticari bor madeni işletmeciliği.
1856 Kaliforniya’da borat mineralinin bulunması.
1861 İlk Osmanlı Maden Yasası.
1863 Kaliforniya’ da yüksek miktarda boraks mineralinin bulunması.
1864 Kaliforniya'da boraks mineralinin ticari ölçekte çıkarılmaya başlanması.
1865 Aziziye/Susurluk bölgesindeki pandermit adlı kalsiyum boratın işletme hakkının Compaigne Industrielle Desmazures şirketine  verilmesi, böylelikle Türkiye'de ilk bor  madenciliğinin başlaması, şirketin Türkiye orijinli madeni kullanarak Fransa'da bir boraks rafineri tesisi kurması.
1872 Nevada ve Kaliforniya'da ilk üleksit cevherinin bulunması ve üretimin başlaması.
1873 Endüstriyel ölçekte bor üretimine başlanması.
1880 Nevada ve Kaliforniya’ daki boraks üretiminin yüksek seviyeye ulaşması.
1881 Death Valley Boraks rezervinin bulunması.
1882 Death Valley Bölgesi’ nde kolemanit mineralinin ilk defa bulunması.
1885 Borate / Kaliforniya bor rezervinin bulunması "Twenty Mule Team" yıllarının başlangıcı.
1887 - Compaigne Industrielle des Mazures'e Aziziye rezervi işletme hakkının 50 yıllık süre ile verilmesi.

- Sultançayır rezervinin Charles Hanson & Co. Şirketi tarafından işletmeye alınması.

- İngiltere'de kurulan The Borax Company şirketinin Compaigne Industrielle des Mazures Aziziye rezervinde çoğunluk hissesini alması.
1899- Borax Consolidated Limited (BCL) şirketinin kurulması.

- Desmazures'e ait sahaların BCL tarafından alınması.

1900’ler

1909: %99 saflıkta ilk kristalize bor elde edilmesi.
1913 Kramer Bor yataklarının bulunması (I. Dünya savaşı yılları, ABD 110.000 t/y boraks ile dünyanın en büyük üreticisiydi).
1935 Türkiye'de maden arama ve işletme faaliyetlerini yapmak üzere Etibank ve MTA'nın kurulması.
1950 Bigadiç yöresindeki kolemanit yatakları bulunması.
1951 Bigadiç Kolemanit rezervlerinin özel şirketler tarafından işletilmeye başlanması.
1952 Mustafa Kemal Paşa yöresindeki kolemanit yatakları bulunması.
1954 BCL'in Türkiye'deki madencilik faaliyetlerini geliştirmek amacı ile Türk Boraks Madencilik A.Ş.ni kurması.
1954 Sultançayırı maden ocağının kapatılması.
1956 - Kütahya Emet Kolemanit yatakları bulunması.

-  US Borax’ ın kurulması.

1958 Etibank Emet yataklarından ilk cevherin üretimi.
1959 Türkiye'den ilk cevher ihracatının yapılması.
1960 Türk Boraks Madencilik A.Ş. ve Türk ortakları tarafından Kırka Sodyum Borat yataklarının bulunması.
1961 Eskişehir Kırka Boraks yataklarının işletilmeye başlatılması.
1964 Etibank'ın 20.000 t/y boraks dekahidrat kapasiteli ilk tesisinin (Kırka I. Boraks Dekahidrat Tesisi) işletmeye alınması.
1968 - Etibank'ın 6.000 t/y kapasiteli ilk borik asit tesisinin (Kırka I. Borik Asit Tesisi) devreye alınması.

- Bakanlar Kurulu kararı ile Türk Boraks Madencilik A.Ş.nin tüm maden arama ve işletme haklarının Etibank'a devredilmesi.

1975 Bandırma Sodyum Perborat Tesisinin İşletmeye Alınması.
1976 Boranlar konusundaki çalışmaları nedeniyle ABD'li kimyager William N. Lipscomb’ a, Kimya Nobel Ödülü verilmesi.
1978 Bor rezervlerinin madencilik ve işletme haklarının 2172 sayılı yasa ile Etibank’ a (bugünkü Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü) verilmesi.
1979: Organoboranlar konusundaki çalışmaları nedeniyle ABD'li kimyager Herbert Charles Brown’ a Kimya Nobel Ödülü verilmesi.
1984 Kırka I. Bor Türevleri Tesisinin işletmeye alınması.
1987 Bandırma II. Borik Asit Tesisinin işletmeye alınması.
1996 Kırka II. Boraks pentahidrat tesisinin işletmeye alınması.

2000’ler

2001 Kırka III.Boraks pentahidrat tesisinin işletmeye alınması.
2003 Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN)'nün kurulması.
2004 Emet Borik Asit Tesisinin devreye alınması.
2005  1. Ulusal Bor Çalıştayı (28-29 Nisan/Ankara).
2006  3. Uluslararası Bor Sempozyumu (2-4 Kasım/Ankara).
2007 Kalsine Tinkal Pilot Tesisinin devreye alınması.
2008 - BOREN'in ODTÜ Parlar Vakfı Teknoloji Ödülü alması

- 2. Ulusal Bor Çalıştayı (17-18 Nisan/Ankara).

2009  4. Uluslararası Bor Sempozyumu (15-17 Ekim/Eskişehir).
2010 Türkiye Bor Dağılım Haritasının Hazırlanması.
2011 BOREN Ar-Ge Merkezi Laboratuvarının kurulması.
2011 Tarım-Bor Araştırma ve Uygulama Programı’nın başlatılması.
2011 17.Uluslararası Bor Sempozyumu.
2012 BOREN - TÜBİTAK Ortak Çağrı Programları İşbirliği’nin başlatılması.
2012 BOREN Projesinin Elginkan Vakfı Teknoloji Ödülünü alması.
2015 BOREN - TSKGV ve Bağlı Ortaklıkları İşbirliği’nin başlatılması.
2016 BOR Dergisi/Journal of BORON yayına başlaması.
2016 Uluslararası Tarımda Bor Sempozyumu-AGROBOR (16-18 Kasım/Ankara).
2016 BOREN - MTA İşbirliği’nin başlatılması.
2016 BOREN tarafından Analiz ve Test Hizmeti verilmeye başlanması.
2018 Hidrojen Teknolojileri Laboratuvarının BOREN’e devredilmesi.
2018 BOREN Borlu Malzemeler Ar-Ge Laboratuvarının kurulması.
2018 BOREN - Sağlık Bilimleri Üniversitesi İşbirliği’nin başlatılması.
2019 BOREN’in ISO 9001:2015 ve ISO 14001:2015 Sertifikalarını alınması.
2019 Uluslararası Bor Sempozyum - BORON 2019 (17-19 Nisan/Nevşehir)